Nghiên cứu đồng nhiễm virus đốm trắng và Vibrio parahaemolyticus

Bệnh hoại tử gan cấp tính (AHPND) gây ra bởi các chủng vi khuẩn cụ thể Vibrio parahaemolyticus (VpAHPND), đã được báo cáo trên tôm nuôi ở Đông Nam Á và Châu Mỹ kể từ năm 2009. Các dấu hiệu lâm sàng của bệnh bao gồm teo gan (atrophied hepatopancreas – HP), ruột trống (empty gastrointestinal tract), xuất hiện màu trắng đục của dạ dày và tôm lờ đờ. Bệnh do vi khuẩn này gây ra tỷ lệ chết lên tới 100% đối với tôm thẻ chân trắng (Penaeus vannamei) và tôm sú (P. monodon), thiệt hại kinh tế do AHPND và các bệnh tôm khác ước tính lên tới 23,6 tỷ USD trên toàn cầu mất thêm 7 tỷ đô la doanh thu thức ăn chăn nuôi.

Trong một số trường hợp, VpAHPND đã được báo cáo trong trường hợp đồng nhiễm (co-infecton) với Enterocytozoon hepatopenaei (EHP). Mặc dù EHP dường như không gây tử vong, nhưng tôm bị nhiễm EHP sẽ dễ bị tổn thương hơn với AHPND, điều này có thể gây tử vong đáng kể trong ao nuôi tôm. Tôm bị nhiễm EHP có độ mẫn cảm với VpAHPND tăng, cho thấy tôm bị suy yếu do EHP sẽ không chống chịu được các mầm bệnh thứ cấp, như VpAHPND.

Trong vài năm, virus hội chứng đốm trắng (WSSV) đã lan rộng khắp thế giới từ Châu Á, Châu Mỹ, Châu Âu, Châu Phi, Trung Đông và Úc. Trong một số trường hợp, WSSV đã được phát hiện ở tôm khỏe mạnh không có triệu chứng lâm sàng hoặc chết, điều này cho thấy rằng, tôm nhiễm WSSV không nhất thiết sẽ dẫn đến tỷ lệ chết cao và nhiễm trùng thứ phát do các mầm bệnh cơ hội, như Vibrio spp., sẽ đẩy nhanh sự khởi phát của bệnh.

Năm 2017, tỷ lệ chết của của tôm chân trắng lên tới 60% đã được báo cáo ở Philippines. Tôm biểu hiện các dấu hiệu lâm sàng của AHPND nhưng dương tính với cả VpAHPND và WSSV khi kiểm tra bằng phương pháp PCR. Từ trường hợp này, chúng tôi đã đưa ra giả thuyết rằng nhiễm WSSV không có triệu chứng lâm sàng sẽ cho phép VpAHPND gây ra tỷ lệ chết của tôm nuôi trong ao nhanh hơn và cao hơn so với tôm chỉ bị nhiễm VpAHPND.

Bài viết được điều chỉnh và tóm tắt từ bản gốc - báo cáo về một nghiên cứu được thiết kế nhằm hỗ trợ cho giả thuyết này bằng cách mô phỏng sự đồng nhiễm giữa WSSV và VpAHPND trên tôm chân trắng giống trong điều kiện phòng thí nghiệm. Kết quả là, chúng tôi đã chứng minh rằng tôm ban đầu tiếp xúc với WSSV dễ bị nhiễm VpAHPND, nhưng hầu như không khỏi bệnh theo kiểm tra mô bệnh học. Ngoài ra, nghiên cứu cũng giúp chúng tôi đã xác định rằng tôm nhiễm WSSV có thể được tăng tốc do nhiễm VpAHPND thứ cấp. Công trình này được tài trợ bởi Quỹ nghiên cứu quốc gia Hàn Quốc (NRF) do chính phủ Hàn Quốc (MSIT) tài trợ.

Nhiễm trùng với nhiều mầm bệnh (đồng nhiễm) là phổ biến trong nuôi tôm thực tế. Một số trường hợp tôm bị nhiễm khuẩn kết hợp nhiễm WSSV đã được báo cáo với các loài tôm he khác nhau ở các quốc gia khác nhau. Chưa có phân tích chi tiết trước đó về vai trò của các mầm bệnh này trong tôm đồng nhiễm WSSV và Vibrio. Ở các trang trại nuôi tôm, nhiễm WSSV không có triệu chứng hoặc chết có thể khiến tôm suy yếu và dẫn đến nhiễm trùng với VpAHPND.

Theo hiểu biết tốt nhất của chúng tôi, nghiên cứu của chúng tôi là nghiên cứu đầu tiên kiểm tra sự đồng nhiễm của WSSV và VpAHPND trong điều kiện phòng thí nghiệm. Trong ao, tôm bị nhiễm WSSV (hoặc mầm bệnh khác) không phải lúc nào cũng có dấu hiệu lâm sàng rõ ràng hoặc làm tôm chết. Trong những trường hợp đó, ngay cả tôm dương tính với WSSV mà không có bất kỳ triệu chứng lâm sàng nào cũng có thể  có tỷ lệ chết cao hơn và nhanh hơn so với các trường hợp không mắc bệnh và tôm sẽ khó phục hồi sau khi bị nhiễm trùng thứ phát, chẳng hạn như VpAHPND.

Ngoài ra, nhiễm trùng thứ cấp sẽ kích thích nhiễm WSSV hoặc gia tăng sự nhân lên của virus. Do đó, người nuôi tôm nên chú ý đến việc quản lý đồng thời nhiều mầm bệnh (như WSSV hoặc các mầm bệnh khác) trong ao của họ để ngăn ngừa thiệt hại thêm trong sản xuất tôm thay vì chỉ quản lý riêng lẻ các mầm bệnh.

Nguồn: Jee Eun Han, DVM, Ph.D. Ji-Eun Kim, MS Hayun Jo, MS Jong-Su Eun, Ph.D. Chorong Lee, Ph.D. Ji Hyung Kim, Ph.D. Kyeong-Jun Lee, Ph.D. và Jae-Won Kim, Ph.D. Study of co-infection of WSSV and Vibrio parahaemolyticus. https://www.aquaculturealliance.org

Lược dịch bởi: Mai Ngọc Hân - VPAS JSC