Vi khuẩn gây hội chứng đốm trắng trên tôm sú

Bài viết này trình bày về hội chứng đốm trắng gây ra bởi vi khuẩn (sau đây gọi là đốm khuẩn) trên tôm sú Penaeus monodon.

Đốm khuẩn nhìn giống với đốm trắng gây ra bởi virus gây hội chứng đốm trắng (WSSV), tuy nhiên tôm vẫn hoạt động và phát triển bình thường và không xuất hiện tình trạng tôm chết nhiều, cấp tính. Đốm khuẩn không gây chết tôm với điều kiện “vắng mặt” các mối nguy hiểm khác và sẽ mất trong lần lột xác tiếp theo.

Đốm khuẩn và đốm trắng do virus nhìn bằng mắt thường giống nhau nhưng khi quan sát dưới kính hiển vi soi tươi thì chúng lại khác nhau. Đốm khuẩn nhìn giống địa y, có vùng trung tâm bị rỗ, không giống với vùng trung tâm của đốm trắng gây ra bởi virus là các chấm màu đen.

Kiểm tra vi khuẩn học cho thấy Bacillus subtilis chiếm ưu thế trong các đốm khuẩn. Sự xuất hiện của đốm khuẩn có thể liên quan đến việc sử dụng các chế phẩm probiotics chứa B. subtilis .

Một vài đốm có đường viền tròn màu trắng đục, có hoặc không có nhân trắng đục trong vùng trung tâm và các đốm nằm riêng rẽ chứ không dày đặc (hình 1).

Quan sát dưới kính hiển vi soi tươi, đốm khuẩn trông giống địa y màu nâu đậm với đường viền trơn hoặc nhám (hình 2a). Vùng trung tâm có màu đậm hơn chứng tỏ vỏ tôm bị phá hủy dẫn đến các vị trí trên vỏ bị bào mòn sâu hơn hoặc bị rỗ (Hình 2b).

Trong các trường hợp bị đốm khuẩn nặng, các lỗ rỗ có kích thước lớn hơn rất nhiều và do đó có thể nhìn rõ bằng mắt thường. Một lượng lớn các đường nối từ trung tâm đến đường viền bao quanh đốm khuẩn làm chúng càng giống với địa y. Các đường này không xuất hiện trong giai đoạn đầu của bệnh. Đốm khuẩn có lẽ phát triển kích thước từ trung tâm nên dẫn đến sự xuất hiện của các vòng tròn đồng tâm.

Quan sát dưới độ phóng đại cao hơn thì thấy một lượng lớn vi khuẩn và các tế bào máu bị hoại tử trên nền chất của đốm khuẩn (Hình 2c).

Các hình ảnh mô tả đốm trắng do vi khuẩn

Nguồn: Y. G. Wang, K. L. Lee, M. Najiah, M. Shariff, M. D. Hassan . A new bacterial white spot syndrome (BWSS) in cultured tiger shrimp Penaeus monodon and its comparison with white spot syndrome (WSS) caused by virus. Aquatic Animal Health Unit, Faculty of Veterinary Medicine, Universiti Putra Malaysia. 43400 UPM, Serdang, Selangor. Malaysia.

Lược dịch bởi: Mai Ngọc Hân - VPAS JSC