Tại sao Indonesia thay đổi hình dạng ao nuôi tôm

Gần đây, xu hướng chuyển sang thiết kế ao hình tròn nhiều hơn ở các hộ nuôi qui mô nhỏ, điển hình nhất là các ao nuôi tròn có đường kính từ 5 đến 30 mét. Loại hình trang trại này phổ biến trong giới trẻ, một thế hệ nuôi tôm mới ở đất nước này.

Indonesia là một trong những nước sản xuất tôm lớn nhất ở Đông Nam Á. Vào những năm 1980, tôm sú (Penaeus monodon) được nuôi rộng rãi nhất và hầu hết người nuôi đều sử dụng ao hình chữ nhật lớn với diện tích trung bình từ 2.500 - 5.000 m².

Đầu những năm 2000, do dịch bệnhđốm trắng bùng phát khủng khiếp tấn công tôm sú, người nuôi Indeonesia chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng nhưng hình dạng ao nuôi ít thay đổi, ngoài trừ việc bổ sung lớp lót bạt HDPE cho bờ ao hoặc bê tông hóa ao nuôi.

Tuy nhiên, trong thập kỷ qua, mô hình nuôi tôm đã bắt đầu thay đổi, bao gồm cả việc xây dựng một số ao nhỏ hơn, có diện tích từ 1.000 m² trở xuống. Sự phổ biến của các ao mini này là do nhiều người muốn tham gia vào lĩnh vực này nhưng hạn chế về vốn và ít đất đai. Ban đầu, những ao nhỏ này có hình dạng chữ nhật truyền thống, dựa trên một cấu trúc rất đơn giản, sử dụng tre làm khung và bạt làm ao. Loại ao này được phát triển bởi những người nông dân ở Madura, Đông Java.

TÌM KIẾM CÁCH TỐT NHẤT

Một trong những người đang thử nghiệm nuôi với loại ao hình tròn là Rizky Darmawan. Là người nuôi lâu năm, đồng thời là chủ tịch Hội Nông dân nuôi tôm trẻ Indonesia (Petambak Muda Indonesia/PMI), ông đã phát triển các mô hình nuôi với ao nuôi thiết kế hình tròn kể từ năm 2019 tại khu ao hiện có của mình ở Tây Nusa Tenggara (NTB). Rizky lấy cảm hứng từ Erwin Budiman đến từ Medan, Bắc Sumatra, một nông dân đã bắt đầu sử dụng kiểu thiết kế này vào năm 2016 và hiện là chủ tịch của Câu lạc bộ Tôm Indonesia (SCI).

Hiện Rizky đang vận hành 10 ao hình tròn, đường kính trung bình 20 mét (diện tích sản xuất 3.140 m²). Ông cũng đang xây dựng thêm 35 ao nuôi khác ở hai địa điểm khác nhau.

Hình - Trang trại của Rizky

Nhìn chung, ao nuôi tôm hình tròn được xây dựng bằng lưới thép hoặc tre làm khung và HDPE làm lớp lót bên trong. Tuy nhiên, cũng có những người sử dụng kết hợp thép mạ kẽm và sợi thủy tinh. Đường kính của các ao thay đổi từ 3 đến 30 mét.

Trong quá trình nghiên cứu của mình, Rizky không áp dụng một hệ thống tiêu chuẩn nào mà thay vào đó, thử nghiệm các phương pháp nuôi khác nhau. "Chúng tôi chỉ quyết định thử nó và xem kết quả như thế nào. Nếu nó hoạt động tốt, chúng tôi có thể tăng hiệu quả các ao nuôi của mình", ông giải thích.

Theo Rizky, ưu điểm của thiết kế hình tròn là đảm bảo lưu thông nước dễ dàng, do đó chất thải dễ dàng được loại bỏ hơn qua cống trung tâm. Ngoài ra, kích thước ao nhỏ hơn giúp dễ dàng kết hợp với các công nghệ mới, chẳng hạn như RAS (hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn) và dễ chuyển tôm sang các ao nuôi thương phẩm.

Ông cũng cho biết, các ao hình tròn diện tích nhỏ có thể giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh. Mặc dù vậy Rizky vẫn chưa áp dụng ngay lập tức các kỹ thuật tiên tiến vào các ao nuôi của mình, ông bắt đầu bằng các biện pháp đơn giản như các ao nuôi hình chữ nhật truyền thống, thử nghiệm các hệ thống gom chất thải khác nhau….Nhưng ông lưu ý rằng, các kỹ thuật viên phải làm việc nhiều hơn trên 1 hecta diện tích nuôi vì với loại ao nuôi truyền thống, 1 hecta chỉ có từ 2 – 4 ao, còn với các ao tròn là từ 10 – 20 ao, vì thế các kỹ thuật viên sẽ phải làm việc với rất nhiều tình trạng ao nuôi khác nhau và chi phí nhân công có thể tăng lên.

Ông cho rằng, các mô hình ao nuôi tròn với diện tích nhỏ chắc chắn sẽ ngày càng tăng tại Indonesia.

CƠ HỘI CHO NHỮNG NGƯỜI NUÔI NHỎ

Hệ thống ao tròn cũng được khởi xướng bởi Nonot Tri Waluyo, một nhà sản xuất tôm từ một công ty thủy sản tổng hợp, Central Proteina Prima (CPP). Thông qua công ty của mình, anh nhắm đến những nông dân có nguồn lực hạn chế như vốn và đất đai, trở thành đối tác của mình.

Ưu điểm của mô hình ao tròn bao gồm hiệu quả sử dụng đất đai, chi phí thấp và phù hợp với các hộ nhỏ. Các ao tròn cũng được xây dựng nhanh chóng, tối đa chỉ 48 giờ đồng hồ.

Các đối tác của CPP thường làm ao tròn có đường kính từ 28 – 30 mét. Và để tối ưu hàm lượng oxy, các ao tròn có đường kính 30 mét cần có ít nhất 30 cánh quạt. Trong các hệ thống này, mật độ nuôi thông thường là 200 con/m². Nhưng theo Nonot mật độ thích hợp nhất nên là 100 – 125 con/m² vì nó phù hợp với trình độ sản xuất và dễ đạt tỷ lệ sống cao.

Nonot và CPP đã thúc đẩy phát triển ao nuôi tôm hình tròn ở nhiều vùng khác nhau, bao gồm Lampung, Trung Java, Đông Java và Tây và Đông Nusa Tenggara.

MILLENNIAL SHRIMP FARMING (MSF)

Chính phủ Indonesia rất ủng hộ mô hình ao nuôi mới thậm chí đã chi tiền để phát triển các mô hình thí điểm làm cơ sở học tập cho những người nuôi trẻ và mới tham gia vào lĩnh vực này. Thông qua mô hình MSF (Millennial Shrimp Farming), chính phủ nhắm đến những người nuôi trẻ và kỳ vọng họ đóng góp cho sản lượng tôm quốc gia, qua đó có thể giúp tăng giá trị xuất khẩu tôm của đất nước lên đến 250% từ năm 2020 vào năm 2024.