Mực bánh bao - Mực lùn (Bobtail squid)

Nguồn video: Bobtail squids are masters of disguise | Oceana

Đây có lẽ là loài mực nhỏ nhất trong số các loài mực mà nhân loại đã biết - mực lùn mập hay còn gọi là mực bánh bao vì chúng vừa tròn, vừa mập và vừa...nhỏ xíu, để dễ hình dung: chúng giống như quả bóng chơi golf của bạn. Tên tiếng anh của nó là Bobtail Squid - thật lạ là nó giống mực nang (cuttle fish) nhưng người ta lại gọi là squid. Bobtail squid thuộc Bộ mực Sepiolida (danh pháp khoa học) với hơn 70 loài mực "lút chút" đã được khám phá.

Mặc dù mực bánh bao nhỏ xíu nhưng chúng lại là những sinh vật lung linh, tuyệt đẹp và thậm chí là "dễ thương" ở các vùng nước nông Thái Bình Dương và một số nơi ở Ấn Độ Dương cũng như ngoài khơi bờ biển phía Tây của bán đảo Cape, Nam Phi.

Chúng có thể vùi mình cả ngày trong cát, và rồi thức tỉnh vào ban đêm để săn mồi, và chúng chỉ cần một chú tôm nho nhỏ là đủ no nê...

Chúng có những tế bào phát sáng, và hầu hết trong số các loài này đều có sự cộng sinh tuyệt vời với vi khuẩn phát sáng Vibrio fischeri.

Những vi khuẩn này phát triển mạnh trong "cơ quan ánh sáng" của mực, và mối quan hệ chứng tỏ thực sự cộng sinh. Mực cung cấp chất dinh dưỡng cho vi khuẩn, trong khi vi khuẩn cung cấp cho mực khả năng tự ngụy trang bằng cách chiếu sáng phù hợp với độ sáng của mặt trăng.

Quan hệ cộng sinh này thực sự là một vợ một chồng (nếu bạn muốn gọi như vậy) vì Vibrio fischeri là vi khuẩn duy nhất có khả năng phát triển mạnh trong "túi ánh sáng" của Bobtail squid. So với các mối quan hệ cộng sinh khác trong giới động vật, điều này khá bất thường. Ví dụ, nhím biển xanh phục vụ 184 loài vi khuẩn cộng sinh, và ốc biển đá trắng phục vụ gần 1.500 loài vi khuẩn khác nhau.

Chỉ phục vụ một loài cộng sinh khiến mối quan hệ của "bánh bao" với đối tác vi khuẩn nhỏ của nó thực sự độc đáo và hiện đang được nghiên cứu sâu trong nghiên cứu về sự phát triển tiến hóa của các mối quan hệ cộng sinh.

Khả năng ngụy trang đi kèm với mối quan hệ cộng sinh nói trên không phải chuyện đùa vì cơ bản là chúng có khả năng tàng hình nhờ vào đó.

Khả năng ngụy trang của loài động vật này tốt đến mức Không quân Hoa Kỳ thậm chí đã nghiên cứu các thuộc tính phản xạ do mối quan hệ cộng sinh tạo ra để cải thiện khả năng ngụy trang của máy bay quân sự.

"Tôi không biết bạn thế nào, nhưng nếu tôi là một con mực nhỏ xíu dài dưới 2 inch, tôi sẽ rất ấn tượng với bản thân vì được sử dụng làm mô hình cho máy bay cấp quân sự"

Tài liệu tham khảo: Ocean Conservancy

Biên dịch bởi KS. Nguyễn Thành Quang Thuận - VPAS JSC